Jak pomóc dziecku w czasie epidemii

Drodzy Rodzice, Opiekunowie, Nauczyciele!

W obecnym czasie zdrowie psychiczne, jest tak samo ważne jak zdrowie fizyczne. Te dwie sfery są ze sobą ściśle połączone i wzajemnie na siebie oddziałują. Mam nadzieję, że te kilka porad pomoże nam wszystkim, Dzieciom i Dorosłym, przetrwać ten trudny czas.

Zachowaj spokój

• dzieci nas obserwują i wyczuwają atmosferę
• jeśli my będziemy spokojni, pomożemy dzieciom lepiej radzić sobie z ich emocjami

Zadbaj o bezpieczeństwo

• wytłumacz dziecku i pokaż, co robić, aby być bezpiecznym
• kontroluj – dziecko nie musi sobie zdawać sprawy z powagi zagożenia

Udzielaj informacji

• sytuacje nieznane, niepewne budzą obawy, wiedza obniża poziom niepokoju
• odpowiadaj na pytania dzieci, stosownie do wieku i możliwości poznawczych
• odpowiadaj krótko, konkretnie, rzeczowo, posługuj się sprawdzonymi informacjami
• nie powtarzaj plotek, nie strasz dziecka
• staraj się stosować pozytywne komunikaty np. myjemy ręce, zostajemy w domu, bo chcemy być zdrowi, chronimy naszą rodzinę itp.
• jeśli nie wiesz, jak odpowiedzieć, daj sobie czas na zdobycie informacji, ale wróć do rozmowy
• ze starszymi dziećmi, nastolatkami możemy dyskutować, pytać co wiedzą, co myślą na dany temat
• nie unikaj odpowiedzi (w dobrej wierze – nie chcemy niepokoić dziecka) – nie sprawia to,  że przestanie się ono martwić, bedzie szukało informacji gdzie indziej
• nie okłamuj dziecka

Zadbaj o higieniczny tryb życia

• zapewnij odpowiednią ilość snu, pożywienia, ruchu, ubranie stosowne do pogody
• wietrz mieszkanie, unikaj palenia papierosów przy dziecku
• im silniejszy będzie organizm dziecka, tym łatwiej poradzi sobie z zagrożeniem zarażenia              lub ewentualną infekcją

Zorganizuj czas

• zadbaj o stały plan dnia, godziny posiłków, nauki, zabawy, itp.
• rutyna i przewidywalność daje nam namiastkę normalności a dzieciom poczucie bezpieczeństwa
• udział w edukacji zdalnej jest obowiązkiem, zapobiega zaległościom w nauce
• w przypadku młodszych dzieci zajęcia tematyczne wspierają naturalną potrzebę poznawczą
• ciekawe zajęcia zapobiegają nudzie i niewłaściwym zachowaniom dzieci
• w tym czasie sporo czasu spędzamy przy monitorach (praca i nauka zdalna, kontakty                     z bliskimi), spróbuj zorganizować zajęcia alternatywne – możecie wspólnie gotować, szyć, tańczyć i śpiewać, mile widziane są planszówki, prace plastyczne, może nowa aranżacja pokoju, prace w ogródku, czytajmy książki, słuchajmy muzyki itp.
• bądźmy kreatywni, gdy wyczerpią się nam pomysły, szukajmy inspiracji w szkole, przedzkolu, mediach, u znajomych – każdy pomysł jest dobry

Zadbaj o emocje dziecka

• akceptuj wszystkie emocje dziecka, także te trudne – dziecko ma prawo się bać, złościć itp.
• nie zaprzeczaj, raczej powiedz „rozumiem, że się złościsz, ja też czasem się złoszczę”
• akceptacja emocji nie oznacza tolerowania niewłaściwego zachowania np. „rozumiem,                 że się złościsz, ale nie wolno bić brata”
• pomóż dziecku radzić sobie z emocjami – pokaż, co dziecko może zrobić np. „jeśli się złościsz, przyjdź do mnie, pomogę ci”, „możesz np. porozmawiać ze mną lub z inną osobą; wziąć kartkę i narysować złość, strach (opisać co cię złości – dla starszych); podrzeć stare gazety; rzucać papierowymi kulkami do celu, podjąć różne formy aktywności fizycznej itp.

Twórz okazję  do aktywności fizycznej

• idź z dzieckiem na spacer (oczywiście z zachowaniem zasad bezpieczeństwa), wykorzystaj własny ogród, zorganizuj gimnastykę w domu, możecie tańczyć, bawić się w chowanego itp.
• aktywność fizyczna pozwala zaspokoić naturalną potrzebę ruchu u dziecka, zachować dobre zdrowie i kondycję, odreagować emocje i napięcie nagromadzone w stresujacych sytuacjach

Pielęgnuj relacje społeczne

• są najlepszym czynnikiem zapewniającym nam zdrowie i satysfakcjonujące życie
• obecność i bliskość rodziców jest źródłem poczucia bezpieczeństwa dla dziecka
• mów dziecku, że je kochasz, przytulaj, rób drobne niespodzianki, zostawiaj miłe liściki, spędzaj z nim czas itp.
• niech czas z dzieckiem w domu nie bedzie ciężarem, problemem, ale szansą na pogłębienie relacji
• gdy dziecko nie może spotykać się osobiście z innymi członkami rodziny np. dziadkami, pomyślmy nad innymi formami kontaktu – rozmowy telefoniczne, spotkania przez komunikatory, rysowanie laurek, pisanie listów
• pomóż dziecku utrzymywać kontakty z rówieśnikami z wykorzystaniem bezpiecznym form komunikacji
• ucz dziecko pomagać innym np. członkom rodziny, sąsiadom – angażowanie się w sprawy innych ludzi, odwraca uwagę od własnych problemów i lęków
• każdy z nas, także dziecko,  ma potrzebę kontaktów społecznych, ale także prywatności – zadbajmy o to aby, mogło też przez jakis czas pobyć samo – szczególnie ważne jest to w przypadku nastolatków

Doceń poczucie humoru

• ważne, aby mieć dystans do siebie i świata, także do obecnej sytuacji
• zaproponuj wspólne ogladanie komedii, humorystycznych programów, kabaretu, czytanie lub opowiadanie dowcipów
• twórz z dzieckiem zabawne filmiki, przedstawienia, obrazki
• zaproś dziecko do robienia razem śmiesznych rzeczy – miny, słowa, zachowania,
• uśmiechajcie i śmiejcie się tak często, jak to możliwe

z życzeniami zdrowia
Bożena Sobczyk
psycholog

Ćwiczenia i zabawy relaksacyjne

Przeżywamy w ostatnim czasie więcej stresujących sytuacji, a co za tym idzie trudnych emocji. My, ale także nasze dzieci.
Oto kilka ćwiczeń i zabaw relaksacyjnych dla najmłodszych. Można wykorzystać je podczas wspólnej zabawy.

Pomagają:
– rozładować napięcie emocjonalne
– rozluźnić mięśnie
– uspokoić oddech
– odprężyć umysł
– wyciszyć się

1. „Deszczyk”
Zabawa w parach (dziecko z dzieckiem lub rodzic z dzieckiem)
Jedna osoba na plecach drugiej osoby demonstruje pewne ruchy całą dłonią, palcami, opuszkami palców – po czym następuje zmiana ról.
Tutaj płynie rzeczka – ruch posuwisty palcami od szyi do końca kręgosłupa.
Tu idzie pani na szpileczkach – pukanie opuszkami palców po plecach
Tędy biegnie sobie konik – trzema palcami opukiwanie lewej strony pleców.
A tu idzie mały słonik – dwoma palcami powolne opukanie prawej strony pleców .
Pada, pada deszczyk – lekkie uderzanie wszystkimi palcami po plecach
Czy czujesz ten delikatny dreszczyk? – całą dłonią szybki ruch posuwisty po plecach.

2. „Zwinny kotek”
W zabawie wykorzystujemy delikatne chustki z tiulu. Jedną ręką podrzucamy chustkę w górę a drugą ręką chwytamy opadającą chustkę. Nie wolno upuścić chustki na podłogę.

3. „Tańczą różne części ciała”
Do muzyki relaksacyjnej tańczą np. dłonie, lewa noga, prawa noga, głowa itp.

4. „Budzący się kocur”
Prowadzący zwraca się do dziecka: „Czy widziałeś choć raz budzącego się kota? Czy widziałeś, jak przez chwilę patrzy na świat przez na wpół otwarte oczy, potem lekko podnosi głowę, oblizuje się, a na końcu powoli się przeciąga. Wyobraź sobie, że teraz ty jesteś takim kocurem – pomału wybudzasz się ze snu – przyjemnie się wyciągasz – od głowy aż po najmniejszy palec u nogi. Na koniec przetrzyj oczy i pogłaszcz się po twarzy, szyi i karku”.

5. „Co słyszysz?”
Prowadzący zaczyna od instrukcji: „Zamknij oczy i uważnie wsłuchaj się w dźwięki, jakie do ciebie docierają. Jaki jest najbliższy dźwięk, który słyszysz? Jaki jest najgłośniejszy? Jaki najcichszy? Jaki najdalszy?”.

6.  „Wdech – wydech”
Jedna z najpopularniejszych technik relaksacyjnych. Wciągamy powietrze przez nos, naprężamy brzuch i powoli wydmuchujemy powietrze ustami. Jak uatrakcyjnić to ćwiczenie? Wyobraźcie sobie świeczkę. Jaki ma kształt? Jaki kolor? Jest duża czy mała? W którym miejscu pokoju stoi? Następnie spróbujcie „zdmuchnąć” płomień wymyślonej świecki z różnych miejsc w pokoju.

7. „Mały ślimak”
Krótka anegdotka o ślimaku, który nie radził sobie z napadami złości. Połóżcie się z dzieckiem w wygodnym i cichym miejscu. Poproś malucha, by zamknął oczy i opowiedz historyjkę:
Pewnego dnia mały ślimak czuł się samotny i zdenerwowany. Właśnie wtedy spotkał mądrego ślimaka, który pokazał mu sztuczkę, dzięki której może kontrolować odczuwaną złość. Mądry ślimak powiedział, aby wchodzić do skorupy i liczyć do dziesięciu za każdym razem, gdy odczuwa się wściekłość. Pozwoli to zatrzymać złe myśli i zrelaksować się.

To ćwiczenie idealne dla dzieci w wieku przedszkolnym. Ćwiczy samokontrolę i opanowanie emocji. Porozmawiaj z dzieckiem, w jaki sposób ono może ukoić nerwy w chwilach zdenerwowania.

8. „Świecący słoiczek”
Ta technika relaksacyjna może być pretekstem do zorganizowania wspaniałych i inspirujących zajęć plastycznych. Potrzebne będą: szklany słoik, płynny silikon i brokat. Słoik napełniamy silikonem, wrzucamy garść brokatu i dokładnie zakręcamy, by zawartość się nie wylała. Gdy potrząśniemy słoikiem, błyszczące drobinki zawirują. Obserwujcie ich ruch. Postarajcie się uspokoić i zrelaksować.

9. „Drzewo”
Włączcie relaksującą muzykę i zwińcie się w kłębuszek na podłodze (jak śpiący kotek). Następnie wyobraźcie sobie, że jesteście małym nasionkiem, z którego za chwilę wyrośnie przepiękne, silne drzewo. Powoli dotknijcie stopami podłoża, następnie rozprostujcie kolana, tułów i ręce. Obserwujcie swój „wzrost”. Unieście dłonie wysoko do góry i uśmiechnijcie się szeroko. Jesteście piękni!

10. „Balonik”
To ćwiczenie dla tych, którzy uwielbiają kolorowe baloniki. Przygotujcie balon i nadmuchajcie go najmocniej jak się da. Następnie powoli spuście z niego powietrze. Obserwujcie uważnie, jak zachowuje się balon podczas nadmuchiwania i wypuszczanie powietrza. Następnie wyobraźcie sobie, że to Wasze ciało jest balonikiem. Powoli wdychajcie i wydychajcie powietrze próbując upodobnić swoje ciało do obserwowanego balonika. Po wykonaniu ćwiczenia wspólnie zastanówcie się nad sytuacjami, w których można poczuć się „jak balonik”.

11. „Budzący się kwiatek”
„budzący się kwiatek” – pozycja skulona; na hasło „świeci słońce” – powolne wstawanie do pozycji pionowej, lekki skłon w tył z jednoczesnym wymachem rąk; na hasło „susza” – powrót do pozycji skulone