Zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD)
Wzmożona ekspansja ruchowa i niepokój ruchowy to cechy charakterystyczne nadpobudliwości psychoruchowej.
Dzieci ze wzmożoną ekspansją ruchową charakteryzują się ruchliwością ( biegają, skaczą, krzyczą, na lekcji wyrywają się do odpowiedzi, machają rękami, są pełne energii, szukają każdej okazji, aby wyżyć się ruchowo).Wykonują one natychmiast każde polecenie nauczyciela związane z ruchem. Gorzej jest, gdy mają coś
wykonać na miejscu, w skupieniu. Nie mogą wtedy zapanować nad własnym pobudzeniem ruchowych. Na polecenia nauczyciela nie zwracają uwagi, co nie wynika z ich negatywnej postawy emocjonalnej, lecz z nieumiejętności panowania nad własnym pobudzaniem. Pobudzanie to wzrasta, gdy dziecko przebywa w grupie. Dlatego w domu może być spokojniejsze, a podczas indywidualnej rozmowy nadpobudliwość może się nie ujawnić. Przy większym nasileniu nadpobudliwości ruchowej może także wystąpić niezręczność,
niezborność, brak dokładności, precyzji, co sprawia, że dzieci te ciągle coś tłuką, zrzucają, łamią i ulegają wypadkom. Często się wiercą i kręcą, nie potrafią się sprawnie ubrać czy spakować swoich rzeczy. Niepokój ruchowy objawi się dodatkowymi skurczami mięśni, tikami, wyładowaniami ruchowymi. Dzieci takie wykonują wiele drobnych, niepotrzebnych ruchów, np. bazgrzą po zeszycie, obgryzają ołówek, skrobią po ławce, niszczą rzeczy znajdujące się wokół nich. Wzrost emocjonalnego napięcia może doprowadzić do jąkania, nerwicy czynruchów mimowolnych.
Co to jest ADHD?
W dużym uproszczeniu można powiedzieć, że u podłoża ADHD leży specyficzny tryb pracy mózgu, który utrudnia dziecku kontrolowanie własnych zachowań i osłabia zdolność skupienia uwagi.
Dla ADHD charakterystyczne jest występowanie trzech grup objawów:
- nadruchliwości,
- impulsywności,
- zaburzeń uwagi.
Zwykle objawy są wyraźnie widoczne już między 5 a 7 rokiem życia, ale bywa, że rodzice zwracają na nie uwagę dopiero, gdy dziecko rozpocznie naukę w szkole.
Nadruchliwość to nadmierna, w porównaniu z dziećmi na tym samym poziomie rozwoju, aktywność ruchowa. Dzieci z ADHD mają bardzo dużą potrzebę ruchu, nie potrafią przez dłuższą chwilę pozostać w miejscu.
Impulsywność to niemożność powstrzymania się przed działaniem i „odczekania” do momentu, kiedy wykonanie czynności będzie łatwiejsze lub akceptowane przez otoczenie.
Zaburzenia uwagi to trudności w skupieniu się i tendencja do rozpraszania się nawet pod wpływem delikatnych bodźców.
Mimo, że wymienione objawy tworzą pewien stały wzór zachowań dziecka, jednak mogą one w mniejszym lub większym stopniu przeszkadzać innym i być przez to mniej lub bardziej widoczne. Dzieje się tak w zależności od wymagań i tolerancji otoczenia, w którym przebywa dziecko. Dlatego na podstawie samego nasilenia objawów, trudno jednoznacznie oddzielić dzieci z ADHD od dzieci zdrowych. Toteż przy rozpoznawaniu zespołu ADHD bierze się pod uwagę dodatkowe kryterium – wpływ objawów na funkcjonowanie. Innymi słowy mówiąc, musimy odpowiedzieć na pytanie czy i w jakim stopniu objawy utrudniają dziecku życie i czy stają się źródłem problemów w domu lub szkole.
Ze względu na ciągłość występowania omawianych zachowań, nieraz od wczesnego dzieciństwa, rodzicom może być trudno ustalić ich początek. Jest to cecha charakterystyczna dla ADHD – zespół ma przebieg powolny (jeśli w ogóle można użyć tego słowa w odniesieniu do ADHD), bez nagłych zmian zachowania. Jeśli obserwujemy zwiększenie liczby lub intensywności objawów, najczęściej wynika ono ze zmiany warunków zewnętrznych, w których żyje dziecko. Dobrym
przykładem sytuacji, w której nasilenie objawów ADHD jest wynikiem nagłych zmian w otoczeniu, jest rozpoczęcie nauki w szkole podstawowej.
Jeśli zaobserwujesz u swojego dziecka objawy nasuwające podejrzenie ADHD, skonsultuj się z psychologiem lub psychiatrą dziecięcym. Wczesne wykrycie zaburzeń zachowania i ich leczenie zapobiega pogłębianiu się trudności adaptacyjnych dziecka w środowisku szkolnym i rodzinnym.
Leczenie ADHD
Schemat terapii ADHD jest dla każdego dziecka opracowywany indywidualnie. Uwzględnia jego wiek, ogólny stanu zdrowia, głębokość i rodzaj występujących objawów oraz podatność małego pacjenta na określone procedury terapeutyczne. Na program leczenia mogą się składać:
- psychoterapia,
- terapia dziecka w grupie rówieśniczej,
- zajęcia psychoedukacyjne dla rodziców,
- terapia rodzinna,
- Biofeedback, Mikropolaryzacja – metoda TDCS
- leczenie farmakologiczne.
Żródło:
- Sławomir Partyka; Wskazania do pracy dla nauczycieli („w pigułce”) z uczniami z dysfunkcjami.
- MEDONET.PL